آیا امام زمان(ع) از وقت ظهور خود آگاه‌اند؟
همه ما می‌دانیم كه خداوند، تبارك و تعالى، همه چیز را می‌داند و به همه امور واقف است. سؤال این است كه: آیا امام زمان (عج) نسبت به دقت دقیق ظهور خود آگاهى دارند یا خیر؟ ثانیاً تعیین زمان دقیق ظهور چه حكمى دارد؟
۱. تعیین وقت براى ظهور و فلسفه انتظار
در ادامه مطلب
انتظار منجى از سویى عاملى براى پایدارى و شكیبایى در برابر سختیها و مشكلات عصر غیبت و از سویى دیگر عاملى براى پویایى و تحرك شیعیان و آماده باش همیشگى آنان است. براساس تعالیم ائمه معصومین(ع) منتظر باید هر لحظه آماده ظهور باشد و زندگى خود را چنان سامان دهد كه هر زمان اراده خدا به ظهور تعلق گرفت بتواند با سربلندى در پیشگاه حجت خدا ظاهر شود.
همه ما می‌دانیم كه خداوند، تبارك و تعالى، همه چیز را می‌داند و به همه امور واقف است. سؤال این است كه: آیا امام زمان (عج) نسبت به دقت دقیق ظهور خود آگاهى دارند یا خیر؟ ثانیاً تعیین زمان دقیق ظهور چه حكمى دارد؟
۱. تعیین وقت براى ظهور و فلسفه انتظار
انتظار منجى از سویى عاملى براى پایدارى و شكیبایى در برابر سختیها و مشكلات عصر غیبت و از سویى دیگر عاملى براى پویایى و تحرك شیعیان و آماده باش همیشگى آنان است. براساس تعالیم ائمه معصومین(ع) منتظر باید هر لحظه آماده ظهور باشد و زندگى خود را چنان سامان دهد كه هر زمان اراده خدا به ظهور تعلق گرفت بتواند با سربلندى در پیشگاه حجت خدا ظاهر شود.
به عبارت دیگر انتظار ظهور حجت در آینده اى نامشخص هم بیم دهنده و هم نویدبخش است. بیم دهنده است؛ زیرا منتظر با خود می‌گوید شاید همین سال، همین ماه و یا همین روز ظهور رخ دهد پس باید آماده حضور در پیشگاه حجت خدا و ارائه اعمال خود به آن حضرت باشم. و امیدبخش است؛ چرا كه منتظر می‌اندیشد شاید در آینده اى نزدیك ظهور رخ دهد و سختیها و مشكلات او به پایان برسد و لذا باید پایدارى و مقاومت ورزید و تسلیم جریانهایى نشد كه در پى غارت سرمایه‌هاى ایمانى و اعتقادی‌اند.
با توجه به مطالب یاد شده، می‌توان گفت كه تعیین زمان براى ظهور برخلاف مفهوم و فلسفه انتظار است و چه بسا منتظر را به سستى و یا ناامیدى بكشد؛ زیرا وقتى گفته شود كه تا فلان زمان مشخص، هر چند آینده اى نه چندان دور، ظهور به وقوع نخواهد پیوست، ما به طور طبیعى دچار سكون و ركود می‌شویم و به این بهانه كه هنوز تا ظهور فاصله داریم؛ از به دست آوردن آمادگى لازم براى ظهور خوددارى می‌كنیم.
از سویى دیگر اگر ظهور به هر دلیل در زمانى كه به ما وعده داده شده رخ ندهد ما دچار ناامیدى و یأس می‌شویم و چه بسا كه در اصل اعتقاد به ظهور منجى آخرالزمان نیز دچار تردید شویم. این نكته اى است كه در روایات نیز مورد توجه قرار گرفته است.
از جمله در روایتى كه فضیل بن یسار از امام محمد باقر(ع) نقل كرده، آن حضرت در پاسخ این پرسش كه »آیا براى این امر (برخاستن قائم(ع))، وقت (مشخص) وجود دارد، فرمود:
كسانى كه براى این امر وقت تعیین می‌كنند، دروغ می‌گویند (آن حضرت سه مرتبه این سخن را تكرار كرد و آنگاه فرمود
زمانى كه موسى(ع) قومش را براى رفتن به قرارى كه با پروردگارش داشت ترك كرد، به آنها وعده داد كه تا سى روز دیگر برمی‌گردد، اما زمانى كه خداوند ده روز دیگر بر آن سى روز افزود، قومش گفتند: موسى خلاف وعده كرد پس آن كردند كه كردند...1
داستان ارتداد قوم یهود و گوساله پرست شدن آنها در پى تأخیر ده روزه حضرت موسى در تاریخ مشهور است و این هشدارى است به همه كسانى كه در پى تعیین وقت براى ظهورند.
آنچه در روایات امام باقر(ع) در مورد فلسفه تعیین نشدن وقت ظهور آمده بود، به بیانى دیگر در روایتى كه از امام موسى كاظم(ع) نقل شده، آمده است. آن حضرت در این زمینه می‌فرماید:
اگر به ما گفته می‌شد: این امر [ظهور قائم] تا دویست سال و یا سیصد سال دیگر واقع نمی‌شود؛ دلها سخت می‌شد و بیشتر مردم از اسلام برمی‌گشتند. اما گفته‌اند: این امر چه با شتاب پیش می‌آید و چه نزدیك است! تا دلهاى مردم الفت گیرد و فرج نزدیك احساس شود.
بنابراین همه باید تلاش خود را متوجه اصل قضیه انتظار فرج، منتظر نگهداشتن مردم، حفظ شادابى و سرزندگى انتظار در آنها و یادآورى وظایف منتظران كنند و از پرداختن به موضوع زیان ظهور و تعیین وقت براى تان خوددارى نمایند2.
2. ظهور ناگهانى فرا میرسددر بسیارى از روایاتى كه از پیامبر گرامى اسلام(ص) و امامان معصوم(ع) نقل شده، این نكته مورد تأكید قرار گرفته كه ظهور نیز همانند قیامت، ناگهانى و غیر منتظره فرامی‌رسد. از جمله در روایتى كه امام رضا(ع) به واسطه پدران بزرگوارش از پیامبر اكرم(ص) نقل می‌كند چنین آمده است:
به پیامبر(ص) عرض شد: اى رسول خدا آن قائم كه از نسل شماست چه وقت ظهور می‌كند؟ آن حضرت فرمود: ظهور او مانند قیامت است. »تنها خداوند است كه چون زمانش فرا رسد آشكارش می‌سازد. فرا رسیدن آن بر آسمانیان و زمینیان پوشیده است. جز به ناگهان بر شما نیاید«3و4.
امام باقر(ع)، نیز در تفسیر این آیه شریفه:
آیا چشم به راه چیزى جز آن ساعتند كه ناگاه و بی‌خبرشان بیاید؟5
می‌فرماید:
مراد از ساعت، ساعت [قیام] قائم(ع) است كه ناگهان برایشان بیاید6.
حضرت صاحب‌الامر(ع) نیز در یكى از توقیعات خود بر این نكته تأكید می‌ورزند كه ظهور ناگهانى و دور از انتظار فرا می‌رسد:
فرمان ما به یكباره و ناگهانى فرا می‌رسد و در آن زمان توبه و بازگشت براى كسى سودى ندارد و پشیمانى از گناه كسى را از كیفر ما نجات نمی‌بخشد7.
این دسته از روایات از یكسو هشدارى است به شیعیان كه در هر لحظه آماده ظهور حجت حق باشند و از سویى دیگر تذكرى به همه كسانى كه در پى تعیین وقت براى ظهورند.
3. نهى از تعیین وقت براى ظهورچنانكه گفته شد؛ تعیین وقت براى ظهور جایز نیست و براساس روایات معصومین(ع) ما وظیفه داریم كسانى را كه به تعیین وقت براى ظهور می‌پردازند تكذیب كنیم. در اینجا براى آشنایى شما عزیزان به برخى از این روایات اشاره می‌كنیم.
امام صادق(ع) در روایتى خطاب به محمدبن سلم می‌فرماید:
اى محمد! هر كس براى تو خبرى از ما درباره تعیین وقت [ظهور] نقل كرد در تكذیب او درنگ نكن؛ زیرا ما [اهل بیت] براى هیچ كس وقت ظهور را تعیین نكرده ایم8.
در روایات دیگرى وقتى »مهزم« به امام صادق(ع) عرض می‌كند:
فدایت شوم، در مورد این امرى كه ما در انتظار آنیم، مرا آگاه كنید كه چه زمانى واقع می‌شود؟
آن حضرت می‌فرماید:
اى مهزم! آنان كه [براى این امر] تعیین وقت می‌كنند دروغ می‌گویند و آنها كه [در این امر] شتاب می‌كنند نابود می‌شوند و كسانى كه تسلیم می‌شوند نجات می‌یابند9.
همچنین در توقیعى كه از ناحیه مقدسه صاحب‌الزمان(ع) در پاسخ به پرسشهاى »اسحاق بن یعقوب« وارد شده چنین می‌خوانیم:
اما آشكار شدن فرج، به اراده خداوند است و آنان كه [براى ظهور] وقت تعیین می‌كنند دروغ می‌گویند10.
توجه به روایات یاد شده به خوبى این نكته را بر ما روشن می‌سازد كه ما نه تنها حق نداریم به استناد برخى رویدادهاى اجتماعى و یا حوادث طبیعى به پیش بینى زمان ظهور و تعیین وقت براى آن بپردازیم؛ بلكه بر ما لازم است كه ادعاى كسانى را كه مدعى دانستن زمان ظهورند تكذیب كنیم و جلوى نشر این‌گونه ادعاها را بگیریم.
فلسفه این حكم نیز روشن است؛ شما تصور كنید اگر هر از چندى زمانى براى ظهور تعیین شود و ظهور به وقوع نپیوندد چه پیش خواهد آمد. آیا مردم رفته رفته ناامید نمی‌شوند و اعتقاد خود را نسبت به اصل اندیشه مهدویت و ظهور منجى از دست نمی‌دهند؟!
4. زمان ظهور، رازى از رازهاى خدابراساس آنچه تاكنون بیان شد این احتمال كه زمان ظهور را تنها خداوند، تبارك و تعالى، می‌داند تقویت می‌شود و می‌توانیم بگوییم: حضرت مهدى (ع) نیز منتظر روزى هستند كه با اذن خداوند حركت نجات بخش خود را آغاز كنند. اما از برخى دیگر از روایات چنین برمی‌آید كه خداوند، زمان فرا رسیدن امر فرج را چون بسیارى دیگر از رازهاى آفرینش براى پیامبر خود حضرت محمد(ص) آشكار ساخته و آن حضرت نیز آن را براى وصىّ خود امیر مؤمنان(ع) و ایشان نیز آن را براى فرزندشان امام حسن مجتبى(ص) و... همینطور هر امام براى امام پس از خود آشكار ساخته است. ولى آنها اجازه آشكار ساختن آن را براى دیگران ندارند.
در قسمتى از وصایاى امام صادق(ع) به ابوجعفر محمدبن نعمان، معروف به »مؤمن الطاق« با اشاره به زمان فرا رسیدن امر فرج چنین آمده است:
اى فرزند نعمان! عالم (امام) نمی‌تواند از همه آنچه كه می‌داند، تو را آگاه سازد؛ زیرا آن [زمان] راز خداست كه خداوند آن را به جبرئیل(ع)؛ جبرئیل(ع) آن را به محمد(ص)؛ محمد(ص) آن را به على(ع)؛ على(ع) آن را به حسن(ع)؛ حسن(ع) آن را به حسین(ع)؛ حسین(ع) آن را به على(ع)؛ على(ع) آن را به محمد(ع)؛ و محمد(ع) آن را به دیگرى [امام ششم] عرضه داشته است. پس شتاب مكنید...11.
همچنین در روایت دیگرى كه از امام محمد باقر(ع) نقل شده آن حضرت در پاسخ یكى از یاران خود كه می‌پرسد: »كاش به ما می‌فرمودید این امر (ظهور امام مهدى(ع)) چه زمانى خواهد بود تا به آن خبر شادمان شویم« مطالبى را بیان می‌كنند كه از آنها استفاده می‌شود كه ایشان وقت ظهور را می‌دانند اما بنابر مصالحى از بیان آن خوددارى می‌كنند.12
بنابراین در مورد این مطلب كه آیا امام زمان(ع) از زمان ظهور خود آگاه است یا خیر اظهارنظر قطعى و صریحى نمی‌توان كرد و هر دو احتمال از روایات قابل‌استفاده است.
سخن آخر این‌كه براساس روایات قطعى و تردیدناپذیر، وظیفه ما انتظار فرج، نزدیك دیدن ظهور و كسب آمادگى كامل براى فرا رسیدن این روز فرخنده است. بنابراین باید بسیار مواظب بود و اجازه نداد كه اصل موضوع »انتظار فرج« به عنوان ارزشمندترین سرمایه اعتقادى شیعه با طرح مباحث فرعى و حاشیه‌اى چون زمان ظهور، نحوه زندگى حضرت در زمان غیبت و... مورد بی‌توجهى یا كم توجهى قرار گیرد و از وظایف اصلى منتظران در زمان غیبت، غفلت شود.
:: موضوعات مرتبط:
غیبت امام(ارواحنا فداه) ,
,
:: برچسب‌ها:
زمان ظهور ، اطلاع امام زمان(ارواحنا فداه) از زمان ظهور ، تعیین وقت برای ظهور و فلسفه انتظار ,
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
عضو شوید
عضویت سریع
آمار
وب سایت:
آمار مطالب
آمار بازدید
